Türkiye'de Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi: Yükselen Akademik Eğilimler ve Gelecek Vizyonu


Özet Görüntüleme: 3 / PDF İndirme: 0

Yazarlar

Özet

Bu çalışma, Türkiye'deki bibliyometrik konulu lisansüstü tezlerin kapsamlı bir analizini sunmaktadır. Araştırma, 1992 ile 2024 yılları arasında YÖKTEZ arşivinde yer alan 216 tezi inceleyerek akademik eğilimleri ve değişen araştırma modellerini ortaya koymaktadır. Bulgular, 2019 sonrası bibliyometrik çalışmalarda belirgin bir artış olduğunu göstermekte; çalışmaların %88'inin yüksek lisans tezi olduğu belirlenmiştir. Eğitim, işletme, turizm ve sağlık bilimleri gibi alanlarda yoğunlaşan bibliyometrik çalışmaların disiplinler arası uygulama potansiyeli dikkat çekmektedir. Cinsiyet analizinde, kadın yazar oranının (%61,6) erkeklerden fazla olduğu tespit edilmiş, bu durum kadınların akademik katılımındaki artışı göstermektedir. Çalışma, bibliyometrik analizlerin akademik verimliliği değerlendirme ve araştırma yönlerini belirlemede önemli bir araç olduğunu vurgulamakta ve kamu üniversitelerinin bu alana katkılarının giderek arttığını göstermektedir. Bu bulgular, Türkiye'de bibliyometrik analizlerin akademik araştırma dinamiklerini anlama ve desteklemede kritik bir araç olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler: Bibliyometrik Analiz, Lisansüstü Tezler, Akademik Eğilimler, Veri Analizi, YÖKTEZ Veri Tabanı, Türkiye

Referanslar

Ay, İ. (2024a). Akıllı Ev Sistemleri Üzerine Bibliyometrik Bir Analiz: Web Of Science Tabanlı Bir Çalışma. In D. Ciloğlu (Ed.), III. International Fırat Scientific Research Congress (pp. 114–121). Elazığ: Ases Publications.

Ay, İ. (2024b). Sürdürülebilir Kentsel Planlamada Bilimsel Yayınların Eğilimleri: Bibliyometrik Bir İnceleme. In D. Ciloğlu (Ed.), III. International Fırat Scientific Research Congress (pp. 91–99). Elazığ: Ases Publications.

Ay, İ., Bekler, B., Bekler, S., & Dal, M. (2024a). Bibliometric Analysis of Academic Studies on BREEAM with VOSviewer Software Program. Engineering Applications, 3(3), 185–202.

Ay, İ., Bekler, S., Bekler, B., & Dal, M. (2024b). Taş Alterasyonları Konusunda Yapılmış Akademik Çalışmaların VOSviewer Yazılım Programı ile Bibliyometrik Analizi. Kültürel Miras Araştırmaları, 5(1), 15–31. https://doi.org/10.59127/kulmira.1495257

Ay, İ., & Dal, M. (2024a). 1989’dan Günümüze Dijital Mimarlık: Akademik Yayınların Bibliyometrik Analizi. In M. Talas (Ed.), International Science and Art Congress (pp. 190–198). Kahramanmaraş: Ases Publications.

Ay, İ., & Dal, M. (2024b). Mimarideki Karbon Ayak İzi Çalışmalarının Eğilimi Üzerine Araştırma (2010-2024). In M. Talas (Ed.), International Science and Art Congress (pp. 199–206). Kahramanmaraş: Ases Publications.

Ay, İ., Tekin, S., & Dal, M. (2024). Yeşil Bina ve Sürdürülebilirlik Literatürünün Gelişimi: 1999’dan Günümüze Bibliyometrik Bir Bakış. In M. Dal & İ. Ay (Eds.), Mimarlık Uygulamaları ve Araştırmaları (pp. 5–39). Ankara, Turkey: BİDGE Yayınevi.

Bekler, S., Ay, İ., Dal, M., & Bekler, B. (2024). Bilimsel Bir Bakış: Küresel İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Alanındaki Araştırma Trendleri (1992-2024). In M. Dal (Ed.), Mimarlıkta Güncel Araştırma, Tasarım ve Yöntem-2024 (pp. 1–24).

Lyon, France: Livre de Lyon.

Broadus, R. N. (1987). Toward a definition of “bibliometrics”. Scientometrics, 12, 373–379.

Burkut, E. B., & Dal, M. (2023). Systematic Literature Review and Scientific Maps on Ecological Architecture and Eco-Architecture. International Journal of Pure and Applied Sciences, 9(2), 369–380. https://doi.org/10.29132/ijpas.1365407

Burkut, E. B., & Dal, M. (2024). Analysis of Articles on Occupational Health and Safety with Scientific Mapping Techniques in WoS & Scopus Database (2000-2023). Digital International Journal of Architecture Art Heritage, 3(1), 1–13.

Burkut, E. B., Tekin, S., & Dal, M. (2025). Art and Museums in the Digital Age: An Overview of the Concepts and Spatial Design. Online Journal of Art and Design, 13(1), 73–87.

Dal, M., Burkut, E. B., & Karataş, L. (2023). Analysis of Publications on Earthquake Research in Architecture Category and Analysis with R Studio-Biblioshiny Software. Journal of Architectural Sciences and Applications, 8(Special Issue), 183–197. https://doi.org/10.30785/mbud.1333876

Demir, H., & Erigüç, G. (2018). Bibliyometrik Bir Analiz İle Yönetim Düşünce Sisteminin İncelenmesi. İş ve İnsan Dergisi, 5(2), 91–114. https://doi.org/10.18394/iid.395214

Durieux, V., & Gevenois, P. A. (2010). Bibliometric Indicators: Quality Measurements of Scientific Publication. Radiology, 255(2), 342–351. https://doi.org/10.1148/radiol.09090626

Erar, A. (2002). Bibliometrics or informetrics: displaying regularity in scientific patterns by using statistical distributions. Hacettepe Journal of Mathematics and Statistics, 31, 113–125.

Godin, B. (2006). On the origins of bibliometrics. Scientometrics, 68(1), 109–133.

Gürlen, E., Özdiyar, Ö., & Şen, Z. (2019). Social network analysis of academic studies on gifted people. Eğitim ve Bilim- Education and Science, 44(197).

Hassan, W., & Duarte, A. E. (2024). Bibliometric analysis: A few suggestions. Current Problems in Cardiology, 49(8), 102640. https://doi.org/10.1016/j.cpcardiol.2024.102640

Hertzel, D. H. (1987). Bibliometrics, history of the development of ideas in. Encyclopedia of Library and Information Science, 42(Suppl 7), 144–219.

Hjerppe, R. (1978). An Outline of Bibliometrics and Citation Analysis.

Joshi, M. A. (2014). Bibliometric indicators for evaluating the quality of scientifc publications. J Contemp Dent Pract, 15(2), 258–262. https://doi.org/10.5005/jp-journals-10024-1525

Khiste, G. P., & Paithankar, R. R. (2017). Analysis of Bibliometric term in Scopus. International Journal of Library Science and Information Management (IJLSIM), 3(3), 81–88.

La Torre, G., Sciarra, I., Chiappetta, M., & Monteduro, A. (2017). New bibliometric indicators for the scientific literature: an evolving panorama. Clin Ter, 168(2), e65--e71. https://doi.org/10.7417/ct.2017.1985

Lewison, G., & Devey, M. E. (1999). Bibliometric methods for the evaluation of arthritis research. Rheumatology, 38(1), 13–20. https://doi.org/10.1093/rheumatology/38.1.13

Ninkov, A., Frank, J. R., & Maggio, L. A. (2021). Bibliometrics: Methods for studying academic publishing. Perspectives on Medical Education, 11(3), 173–176. https://doi.org/10.1007/S40037-021-00695-4

Okubo, Y. (1997). Bibliometric Indicators and Analysis of Research Systems. https://doi.org/10.1787/208277770603

Özmen Halis, E. G., Tekin, S., Erdoğan, J., Özer, D., Alp Dal, N., Ay, İ., & Dal, M. (2025a). Analysis of Bibliometric Studies From 1969 to the Present: Bibliometrics with Scopus Data. Abant 4th Internatioınal Conference on Current Academic Studies, 225–234. Bolu: Academy Global Conferences & Journals.

Özmen Halis, E. G., Tekin, S., Erdoğan, J., Özer, D., Alp Dal, N., Ay, İ., & Dal, M. (2025b). Trends and Contribition in Bibliometric Research: Insights From Web of Science Data. Abant 4th Internatioınal Conference on Current Academic Studies, 215–224. Bolu: Academy Global Conferences & Journals.

Pritchard, A. (1969). Statistical bibliography or bibliometrics. Journal of Documentation, 25, 348.

Roussakis, A. G., Stamatelopoulos, A., & Balaka, C. (2007). What does impact factor depend upon? J Buon, 12(3), 415–418.

Tekin, S., Ay, İ., & Dal, M. (2025). Intersection of Cultural Memory: Bibliometric Analysis of Museum and Music Studies: Web of Science Database. In E. Yabalak (Ed.), II. International Perge Scientific Studies Congress (pp. 165–173). Antalya: Arceng Publications.

Tekin, S., Burkut, E. B., & Dal, M. (2024a). Akıllı Şehirler ve Sanat Alanlarındaki Akademik Çalışmaların Bibliyometrik Analizi. In Z. Karaçor, S. Karaçor, & B. Güvenek (Eds.), Munzur International Scientific Research And Innovation Congress (pp. 288–297). Ubak Kongre.

Tekin, S., Burkut, E. B., & Dal, M. (2024b). Culture and arts management: A bibliometric analysis using software. Cultural Heritage and Science, 5(1), 62–74. https://doi.org/10.58598/cuhes.1471765

Tekin, S., Dal, M., & Ay, İ. (2025). Museums As A Confluence of Culture and Art: A Bibliometric Analysis of The Scopus Database. In E. Yabalak (Ed.), II. International Perge Scientific Studies Congress (pp. 174–182). Antalya: Arceng Publications.

Ye, J., Chen, D., & Kong, L. (2019). Bibliometric Analysis of the WoS Literature on Research of Science Teacher from 2000 to 2017. Journal of Baltic Science Education, 18(5), 732–747.

Yılmaz, K. (2021). Sosyal bilimlerde ve eğitim bilimlerinde sistematik derleme, meta değerlendirme ve bibliyometrik analizler. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(2), 1457–1490.

YÖKTEZ. (1996). Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı. Retrieved from https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/

Yayınlanmış

2025-05-16

Nasıl Atıf Yapılır

ÖZER, D., AY, İlhami, ALP DAL, N., ERDOĞAN, J., HALİS ÖZMEN, E. G., TEKİN, S., & DAL, M. (2025). Türkiye’de Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi: Yükselen Akademik Eğilimler ve Gelecek Vizyonu. Journal of Art, Design and Architecture (JADA+Arch), 1(1), 22–35. Geliş tarihi gönderen https://www.artdesignarch.com/index.php/pub/article/view/5