journal of Art, Design and Architecture (JADA+Arch)

1976'dan Günümüze Hakkâri Araştırmaları: Akademik Yayınların Bibliyometrik Analizi

İlhami AY — Fri, 16 May 2025 00:00:00 +0300

Bu çalışma, Hakkari anahtar kelimesi ile Web of Science veri tabanında indekslenen akademik çalışmaların bibliyometrik analizini sunmaktadır. Araştırmada, 15-10-2024 tarihi itibariyle toplam 217 doküman incelenmiş ve analiz edilmiştir. Çalışmada, yayın türlerinin, yıllara göre dağılımının, en etkin yazarların, en çok atıf alan makalelerin ve kaynakların belirlenmesi amaçlanmıştır. Anahtar kelime analizi sonucunda, "Turkey", "ethnobotany", "Hakkari" ve "medicinal plants" gibi kavramların alandaki en sık kullanılan anahtar kelimeler olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, Türkiye, 42 doküman ve 1164 atıf ile en etkin ülke olarak öne çıkmıştır. En çok atıf alan kurumlar arasında Yüzüncü Yıl Üniversitesi ve Bingöl Üniversitesi yer alırken, enerji ve etnobotanik alanlarındaki çalışmaların literatürde geniş yankı bulduğu gözlemlenmiştir. Araştırma, Hakkari bölgesi üzerine yapılan akademik çalışmaların gelişimini ve bilimsel katkılarını kapsamlı bir şekilde incelemektedir. Gelecekte yapılacak araştırmalar için disiplinler arası yaklaşımlar, yerel bilginin belgelenmesi ve uluslararası iş birliklerinin artırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Hakkari, Bibliyometrik Analiz, Web of Science, VOSviewer, Bibliyometrik Analiz

Türkiye'de Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi: Yükselen Akademik Eğilimler ve Gelecek Vizyonu

Fri, 16 May 2025 00:00:00 +0300

Bu çalışma, Türkiye'deki bibliyometrik konulu lisansüstü tezlerin kapsamlı bir analizini sunmaktadır. Araştırma, 1992 ile 2024 yılları arasında YÖKTEZ arşivinde yer alan 216 tezi inceleyerek akademik eğilimleri ve değişen araştırma modellerini ortaya koymaktadır. Bulgular, 2019 sonrası bibliyometrik çalışmalarda belirgin bir artış olduğunu göstermekte; çalışmaların %88'inin yüksek lisans tezi olduğu belirlenmiştir. Eğitim, işletme, turizm ve sağlık bilimleri gibi alanlarda yoğunlaşan bibliyometrik çalışmaların disiplinler arası uygulama potansiyeli dikkat çekmektedir. Cinsiyet analizinde, kadın yazar oranının (%61,6) erkeklerden fazla olduğu tespit edilmiş, bu durum kadınların akademik katılımındaki artışı göstermektedir. Çalışma, bibliyometrik analizlerin akademik verimliliği değerlendirme ve araştırma yönlerini belirlemede önemli bir araç olduğunu vurgulamakta ve kamu üniversitelerinin bu alana katkılarının giderek arttığını göstermektedir. Bu bulgular, Türkiye'de bibliyometrik analizlerin akademik araştırma dinamiklerini anlama ve desteklemede kritik bir araç olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler: Bibliyometrik Analiz, Lisansüstü Tezler, Akademik Eğilimler, Veri Analizi, YÖKTEZ Veri Tabanı, Türkiye

Sürdürülebilir Tasarım: Ekoloji, Enerji Verimliliği ve Biyomimikri Perspektifinden Bir Yaklaşım

Mücella ATEŞ — Fri, 16 May 2025 00:00:00 +0300

Bu çalışma, sanat, tasarım ve mimarlık alanlarında sürdürülebilirlik, ekoloji, enerji verimli tasarım ve biyomimikri kavramlarının teorik ve kavramsal temellerini incelemektedir. Küresel çevresel sorunlar karşısında, sürdürülebilir tasarım anlayışının benimsenmesi kaçınılmaz hale gelmiştir. Doğal kaynakların tükenmesi, karbon emisyonlarının artışı ve çevresel bozulma gibi sorunlar, tasarım ve mimarlık disiplinlerinde yeni yaklaşımlar geliştirilmesini zorunlu kılmaktadır. Çalışmanın temel problemi, sürdürülebilirlik ilkelerinin teoride kabul görmesine rağmen pratikte yeterince uygulanamamasıdır. Bu bağlamda, biyomimikri ve ekolojik tasarım ilkelerinin entegre edilmesiyle, daha çevre dostu ve enerji verimli tasarım stratejilerinin geliştirilmesi mümkün olabilir. Çalışmanın hipotezi, biyomimikri ve ekolojik ilkelerin sistematik olarak tasarım ve mimarlık süreçlerine dahil edilmesinin sürdürülebilir ve dayanıklı yapılar oluşturacağını öne sürmektedir. Metodoloji olarak, sürdürülebilir tasarım, biyomimikri ve ekolojik mimarlık konularında kapsamlı bir literatür taraması yapılmakta, ayrıca sanat, tasarım ve mimarlık alanındaki uzmanlarla yapılan görüşmeler ve anketler aracılığıyla sürdürülebilir uygulamaların etkinliği değerlendirilmektedir. Buna ek olarak, dünya çapındaki sürdürülebilir projeler karşılaştırmalı olarak incelenmektedir. Bu çalışma, sürdürülebilir tasarımın teori ve pratik arasındaki boşluğu nasıl kapatabileceğini ortaya koyarak, sanat, tasarım ve mimarlık alanlarında daha çevreci ve enerji verimli yaklaşımlar geliştirilmesine katkı sağlamayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilir Tasarım, Biyomimikri, Ekolojik Mimarlık, Enerji Verimliliği

Sürdürülebilir Tasarım Açısından 7R Kavramının ve İleri Dönüşümün Önemi

Rahime Büşra ŞİMŞEK, Bilgehan YILMAZ — Fri, 16 May 2025 00:00:00 +0300

Sürdürülebilir tasarım, kaynak kullanımını optimize eden ve atık oluşumunu en aza indiren stratejiler içermektedir. Sürdürülebilirlik bağlamda 7R kavramı (Reddet, Azalt, Yeniden Kullan, Onar, Yenile, Geri Dönüştür, İleri Dönüştür), gereksiz tüketimi önlemekten malzemeleri yeniden değerlendirmeye kadar geniş bir süreci kapsar. Özellikle ileri dönüşüm, geri dönüşüme kıyasla malzemelerin değerini artırarak daha işlevsel ve estetik tasarımlar oluşturmayı hedefler.

Bu çalışma, ileri dönüşümün sürdürülebilir tasarımdaki potansiyelini ortaya koymak amacıyla literatür taramaları, kavram analizleri, tasarım platformlarındaki uygulamalar ve uzman görüşlerine dayanarak hazırlanmıştır. Moda, mobilya ve endüstriyel tasarım gibi alanlarda giderek yaygınlaşan ileri dönüşüm, yalnızca kaynak tasarrufu sağlamakla kalmayıp tasarım süreçlerine yaratıcı bir boyut da kazandırmaktadır. Bunun yanı sıra, enerji tüketiminin azaltılması, kültürel mirasın korunması ve yenilikçi tasarım süreçlerinin desteklenmesi gibi konulara da önemli katkılar sunmaktadır.

Sonuç olarak, 7R stratejisi çerçevesinde değerlendirilen ileri dönüşüm, sürdürülebilir bir gelecek için tasarım disiplinlerinde kritik bir rol oynamakta ve yenilikçi çözümler geliştirme fırsatı sunmaktadır.

İç Mimarlık Eğitiminde Dijital Dönüşüm: Yapay Zekâ Araçlarının Kullanımına Yönelik Metodolojik Bir Araştırma

Gamze GÜLEROĞLU — Fri, 16 May 2025 00:00:00 +0300

Yapay zekâ, insanı taklit eden, onun gibi öğrenmeye çalışan, düşünen, tepki veren ve karar verebilen bir teknoloji olarak ifade edilebilmektedir. Yapay zekâ çok hızlı bir biçimde gelişim göstermiş ve neredeyse tüm disiplinlerde kullanılabilir hâle gelmiştir; bu disiplinlerden biri de iç mimarlıktır. İç mimarlık eğitimine yapay zekânın entegre edilmesi; bilgi alışverişi yapılabilen, metinden görsel üretilebilen, plan, eskiz ve render oluşturabilen yapay zekâ teknolojileri veya iç mimari plan tasarımı yapan yapay zekâ teknolojileri, render motorlarıyla çalışan yapay zekâ, eskizden render oluşturan yapay zekâ olarak belirtilebilir. Bu çalışmanın temel amacı, iç mimarlık eğitiminde yapay zekâ araçlarının, özellikle FLUX ve MidJourney programlarının kullanımının tasarım süreçlerine nasıl entegre edilebileceğini metodolojik olarak incelemektir. Teknolojik gelişmeler, iç mimarlık gibi yaratıcı alanlarda eğitim süreçlerini yeniden şekillendirmektedir. Günümüzde iç mimarlık eğitimi, geleneksel tasarım yaklaşımlarına dayalı olup, dijital araçların etkin bir şekilde kullanımı konusunda yeterli uygulama alanı sunmamaktadır. Yapay zekâ tabanlı araçlar, tasarım süreçlerini hızlandırma, farklı alternatifler üretme ve disiplinler arası düşünmeyi teşvik etme potansiyeline sahiptir. Bununla birlikte, YZ’nin sağladığı otomasyon ve optimizasyon olanakları, iç mimarların tasarımlarını çok daha hızlı ve etkili bir şekilde geliştirmelerine yardımcı olabilmektedir. Bu araştırma kapsamında, FLUX ve MidJourney yapay zekâ araçlarının iç mimarlık eğitiminde nasıl kullanılabileceği ve bu kullanımın tasarım aşaması üzerindeki etkileri incelenmiştir. Özellikle bu araçların, eskiz ve konsept geliştirme aşamalarında nasıl katkı sağladığı, yaratıcılığı nasıl etkilediği ve öğrencilerin problem çözme becerilerini nasıl geliştirdiği değerlendirilmiştir. Yapay zekâ destekli araçların eğitim süreçlerinde kullanımı, öğrencilere tasarım yaklaşımlarında yeni bakış açıları kazandırmakla birlikte, yaratıcı süreçleri daha verimli ve esnek hâle getirebileceği öngörülmektedir. Bu araştırma, sanat, tasarım ve mimarlık alanında yapay zekâ uygulamalarının kullanımına yönelik metodolojik bir çerçeve sunmaktadır. Ayrıca bu araştırmayla, gelecekte sanat, tasarım ve mimarlık alanındaki araştırmalarda yapay zekânın iç mimarlık eğitimine katkıları, avantajları ve dezavantajlarının ortaya koyulabilmesi için kuramsal ve kavramsal bir zemin oluşturmak hedeflenmiştir. Özellikle bu araçların tasarım sürecinde yaratıcılığı sınırlayıp sınırlamadığı, özgün düşünme yetilerini nasıl etkilediği gibi konular da bu araştırmanın önemli başlıkları arasındadır. Gelecekte bu konuların eğitim müfredatlarına dahil edilmesi, temel tasarım, mobilya tasarımı ve stüdyo derslerine entegre edilmesi hususunda araştırmacılar, akademisyenler ve öğrencilere fikir vermesi hedeflenmektedir.